Spadek liczebności pszczół i innych zapylaczy – regulacje Unii Europejskiej nieskuteczne. - Aktualności

W ostatnich latach pszczelarze zgłaszają utraty kolonii pszczół, szczególnie w krajach zachodniej UE, takich jak Francja, Belgia, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy, Hiszpania i Holandia. Jednak jest to z pewnością problem globalny, ponieważ boryka się z nim również wiele krajów w innych częściach świata, takich jak USA, Rosja i Brazylia. Problem dotyczy nie tylko pszczół, ale innych zapylaczy. W Europie zapylaczami są głównie pszczoły i bzygowate, ale także motyle, ćmy, niektóre chrząszcze i osy. Udomowiona zachodnia pszczoła miodna jest najbardziej znanym gatunkiem i jest hodowana przez pszczelarzy dla miodu i innych produktów. W Europie występuje około 2 000 dzikich gatunków pszczół.

Temat spadku liczebności zapylaczy przyciągnął uwagę opinii publicznej, ponieważ pszczoły i inne owady zapylające są niezbędne dla naszych ekosystemów i różnorodności biologicznej. Mniej zapylaczy oznacza, że wiele gatunków roślin może zaniknąć lub nawet zniknąć, a z nimi organizmy, które od nich zależą. Ponadto, spadek liczby i różnorodności populacji zapylaczy ma wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe, bo jego efektem mogą być straty w zbiorach.

Aby zająć się tym problemem i wesprzeć wysiłki na szczeblach UE i krajowych w ramach polityk środowiskowych, rolnych i zdrowotnych, Komisja Europejska zaprezentowała w 2018 r. „Inicjatywę UE dotyczącą owadów zapylających”, pierwszą kompleksową inicjatywę na szczeblu UE skupiającą się na dzikich owadach zapylających. Jej celem jest pogłębienie wiedzy na temat spadku ich liczebności, walka z jej przyczynami i zwiększenie świadomości. 18 grudnia 2019 Parlament przyjął rezolucję w sprawie tej inicjatywy nawołującą do bardziej ukierunkowanych działań w sprawie ochrony dzikich zapylaczy. Posłowie zalecają dalsze ograniczenie stosowania pestycydów i zwiększenie funduszy na badania.

Europejski Trybunał  Obrachunkowy przyjrzał się skuteczności działań komisji  Europejskiej dotyczących środków mających na celu ochronę zapylaczy. Audytorzy stwierdzili, że dotychczasowe działania i zasady są nieskuteczne i nie przynoszą rezultatów w ochronie zapylaczy. Mimo wprowadzenia  nowych regulacji  spadek populacji pszczół odnotowany jest od 15 lat i nic się w tej sprawie nie zmieniło.  Autorzy stwierdzili nawet, że przepisy UE dotyczące pestycydów są główną przyczyną strat dzikich zapylaczy. Obecne prawodawstwo obejmuje oceny ryzyka oparte na nieaktualnych wytycznych. Co więcej, mimo wprowadzonych zaostrzeń, regulacje dotyczące stosowania pestycydów mają wiele luk i wyłączeń. Kontrolerzy stwierdzili, że państwa członkowskie nadal stosują pestycydy. W latach 2013-2019 udzielono 206 zezwoleń na stosowanie w trybie awaryjnym trzech insektycydów neonikotynoidowych, mimo, że ich stosowanie w UE zostało zakazane – można je stosować tylko w zamkniętych szklarniach.


Opracował AS na podstawie https://europarl.europa.eu i http://uk.reuters.com